رنگ‌های شیمیایی و ساختمانی با توجه به ویژگی‌ها و فرمولاسیون ساختاری انواع مختلفی دارند، زیرا کاربرد‌های آن‌ها متفاوت است. معمولا رنگ ها با غلظت بسیار بالایی تولید می‌شوند و به دلیل ویسکوزیته بالا به تنهایی قابل استفاده کردن نیستند.به همین دلیل قبل از اجرای رنگ بر روی سطح با استفاده از حلال‌ها، رنگ را رقیق می‌کنند.
رنگ روغنی که یکی از پرمصرف‌ترین رنگ‌های ساختمانی هستند، دارای گرانروی یا همان ویسکوزیته بالایی هستند. یعنی حرکت این رنگ‌ها بر روی سطوح امکان‌پذیر نیست. به کمک حلال‌ها می‌توان میزان گرانروی را کاهش داده و فرایند اعمال رنگ را بر روی سطوح امکان‌پذیر کرد.
تا اینجا در مورد مهم‌ترین کاربردی که حلال‌ها دارند صحبت کردیم. در ادامه این مطلب قصد داریم تا این ماده شیمیایی را به شما معرفی نماییم، همچنین در مورد تمامی نکاتیی که هنگام خرید حلال باید به آن توجه شود صحبت کنیم.
حلال رنگ چیست؟
حلال یا رقیق‌کننده نوعی ماده شیمیایی است، که باعث کاهش غلظت رنگ می‌شود. همچنین این ماده باعث می‌شود تا رنگ کیفیت بهتری داشته باشد و براقیت آن کاملا حفظ شود. در بازار انواع مختلف حلال با ویژگی‌های گوناگون وجود دارد، زیرا نوع ماده اولیه و کاربرد نهایی آن‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. اما تمامی حلال‌ها سه ویژگی مشترک دارند:
- باعث کاهش غلظت و گرانروی رنگ‌ها می‌شوند.
- دارای ترکیبات شیمیایی سمی هستند.
- فرار هستند.
کاربرد حلال رنگ
- رقیق کردن رنگ‌های ساختمانی و صنعتی
- پاک کردن ابزار کار و یا هر وسیله‌ای که آغشته به رنگ
- افزایش عمر رنگ
- حفظ براق بودن رنگ
- آماده‌سازی سطح زیرین کار
- پاک کردن سطح
- کمک به آسان‌تر اسپری شدن رنگ
- سهولت در کار با غلتک
انواع حلال
همانطور که گفتیم رنگ‌های ساختمانی و صنعتی انواع مختلفی دارند، زیرا ترکیبات شیمیایی آن‌ها نیز با یکدیگر متفاوت است. به همین علت حلال‌های آن‌ها نیز با یکدیگر تفاوت‌هایی دارد. یعنی همانطور که در بازار انواع رنگ ساختمانی، هنری و صنعتی وجود دارد. انواع حلال و رقیق کننده نیز موجود است که باید با توجه به نوع رنگ آن را انتخاب کرد.
در ادامه انواع حلال‌های رنگ و کاربردهایی که دارند را معرفی می‌کنیم:
متیل اتیل کتون
یکی از رایج‌ترین حلال‌های موجود در بازار است، که بی‌رنگ بوده و بویی شیرین دارد. از این در مصارف خانگی استفاده نمی‌شود، بلکه کاربرد اصلی آن در کارخانه‌های ساخت انواع رنگ، لاک و چسب است.
از دیگر ویژگی‌های متیل اتیل کتون می‌توان به مواردی مثل قدرت بالای حل کردن، خاصیت چربی‌زدایی بالا و سرعت خشک شدن بالا اشاره کرد. به همین دلیل است که در بازار به عنوان یکی از قوی‌تربن حلال‌ها شناخته می‌شود.
استون
اکثر ما استون را به عنوان یک ماده مناسب برای پاک کردن لاک ناخن می‌شناسیم. اما جالب است که بدانیم این حلال، نیز یکی از حلال‌های بسیار قوی بوده که در کارخانه‌های تولید چسب کاربرد دارد.
به عبارتی استون علاوه بر مصارف خانگی و شخصی در صنایعی همچون تولید رزین‌های فایبرگلاس، رزین‌های اپوکسی و پلی استر کاربرد دارد.
مهم‌ترین ویژگی‌های استون عبارتند از: قدرت چسب زدایی و چربی زدایی زیاد، قدرت حلالیت بالا است. در صورتی که برای پاک کردن سطح یک شی، از هر نوع پاک‌کننده‌ای استفاده کردید و نتیجه نداد. بهترین گزینه استون است، زیرا همانطور که گفتیم قدرت چسب‌ردایی و پاک کنندگی بسیار بالایی در بین سایر حلال‌ها دارد.
تربانتین
این نوع از حلال از شیره برخی از درختان تولید می‌شود و دارای ساختار گیاهی است. از این نوع حلال برای رقیق کردن رنگ نیز استفاده می‌شود، مهم‌ترین ویژگی تربانتین قدرت بالا در از بین بردن چربی‌ها است. همچنین این نوع حلال کاملا بدون بو و بدون گازهای سمی خطرناک است.
زایلین
نوعی دیگر از حلال‌های موجود در بازار بوده، که از مشتقات نفت به دست می‌آید. از این نوع حلال، برای رقیق کردن رنگ‌های روغنی و پاک کردن رنگ از روی سطوح استفاده می‌شود. البته هنگام استفاده از زایلین باید نکات ایمنی را به شدت، رعایت کرد، زیرا قدرت اشتعال‌پذیری بالایی دارد و یک ماده سمی است.
سایر حلال‌های موجود در بازار
همانطور که گفتیم، حلال‌ها انواع گوناگونی دارند و به همین چند مورد محدود نمی‌شوند. تولوئن، حلال‌های اتر، حلال‌های اکسی، لاک الکل، حلال‌های هیدروکربنی آلیفاتیک از دیگر حلال‌ها و رقیق کننده‌هایی هستند که برای حل کردن و رقیق کردن رنگ کاربرد دارند.
قیمت حلال
حلال‌های موجود در بازار با توجه به ویژگی‌ها و قدرت حلالیتی که دارند، قیمت‌گذاری می‌شوند. به عبارتی قیمت حلال با توجه به نوع بسته‌بندی و ساختاری که دارد تعیین می‌شود. معمولا حلال‌هایی که ساختار ساده‌تری دارند و برای مصارف خانگی مناسب هستند، قیمت مایین‌تر و مناسب تری دارند. اما حلال‌های صنعتی، که در صنایع مختلف کاربرد دارد، قیمت بالاتری داشته و دسترسی به آن‌ها کمی سخت‌تر است.
برای خرید حلال می‌توان از دو روش اقدام کرد
- از روش حضوری و مراجعه به فروشگاه‌های مخصوص رنگ و لوازم رنگ‌آمیزی می‌توان، حلال مناسب و مورد نظر را تهیه کرد.
- از طریق فروشگاه‌های اینترنتی نیز می‌توان حلال مورد نیاز را خریداری کرد. معمولا در این فروشگاه‌های ویژگی‌ها و مشخصات حلال به خوبی توضیح داده شده است. تا مشتری متناسب با نیاز خود آن را خریداری کند.
نکته مهم:
قبل از خرید حلال حتما به ویژگی‌ها و قدرت حل‌پذیری، حلال توجه کرده، و با توجه به نیاز خود آن را خریداری کنید. زیرا استفاده از حلال‌های قدرت‌مند برای مصارف خانگی یک کار اشتباه است و موجب آتش‌سوزی یا آسیب رساندن به پوست، ریه و چشم‌ها می‌شود.
سخن آخر
در این مطلب در مورد به معرفی انواع حلال پرداختیم، تا هنگام خرید حلال دچار سردرگمی نشوید. زیرا حلال‌ها انواع گوناگونی دارند و در صنایع مختلفی قابل استفاده هستند. که رایج‌ترین کاربرد آن‌ها رقیق کردن رنگ‌های ساختمانی است. رنگ‌های ساختمانی معمولا گرانروی و غلظت بالایی دارند و قابل اجرا بر روی سطوح نیستند. حلال که یک ماده شیمیایی قوی است، که باعث کاهش غلظت رنگ‌ها شده و به عبارتی آن‌ها را قابل استفاده می‌کند.